PODSTAWOWE PRAWA PACJENTA

A.    PRAWA PODSTAWOWE
Pacjent ma prawo do informacji o swoich prawach. Informacja powinna być umieszczona w miejscu ogólnodostępnym.
I. Prawo do bezpłatnych świadczeń opieki zdrowotnej
1. Pacjent ma prawo do równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
2. Sposób udzielania pomocy medycznej i procedury z tym związane muszą odpowiadać wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej.
3. Osoby wykonujące zawód medyczny powinny udzielać świadczeń zdrowotnych z należytą starannością oraz zgodnie z zasadami etyki zawodowej.
4. Świadczenia zdrowotne powinny być udzielane w pomieszczeniach i przy użyciu urządzeń spełniających obowiązujące wymagania fachowe i sanitarne.
5. Jeżeli istnieją ograniczenia w możliwości udzielania odpowiednich świadczeń, Pacjent ma prawo do przejrzystej, obiektywnej, opartej na kryteriach medycznych procedury ustalającej kolejność dostępu do tych świadczeń (tzw. kolejki pacjentów oczekujących).
6. Każdy, kto ma prawo do świadczeń opieki zdrowotnej, otrzymuje pomoc medyczną na takim samym poziomie.
7. Pacjent ma prawo do natychmiastowego otrzymania pomocy medycznej, bez skierowania, w stanie nagłym, tzn. w sytuacjach zagrożenia zdrowia lub życia Pacjenta. Prawo do natychmiastowej pomocy medycznej, bez skierowania, ma także kobieta w czasie porodu.
8. Pacjent ma prawo żądać, aby udzielający mu świadczeń zdrowotnych :
a) lekarz zasięgnął opinii innego lekarza lub zwołał konsylium lekarskie;
b) pielęgniarka (położna) zasięgnęła opinii innej pielęgniarki (położnej).
9. Lekarz może odmówić zasięgnięcia opinii innego lekarza, jeżeli uzna to za bezzasadne. Żądanie Pacjenta oraz odmowa lekarza powinny zostać odnotowane w dokumentacji medycznej, do której Pacjent ma dostęp. Powyższe dotyczy również świadczeń zdrowotnych udzielanych przez pielęgniarkę lub położną.
II. Prawo do informacji o rodzaju i zakresie udzielanych świadczeń zdrowotnych
Pacjent ma prawo do informacji o rodzaju i zakresie świadczeń zdrowotnych udzielanych przez „MCZ” S.A. udzielające świadczeń zdrowotnych, w tym o realizowanych profilaktycznych programach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych.
III. Prawo do wyczerpującej i zrozumiałej informacji o stanie zdrowia
1. Pacjent ma prawo do informacji o swoim stanie zdrowia.
2. Pacjent, w tym małoletni, który ukończył 16 lat, lub jego przedstawiciel ustawowy mają prawo do uzyskania od osoby wykonującej zawód medyczny przystępnej informacji o stanie zdrowia pacjenta, rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych i leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo zaniechania, wynikach leczenia oraz rokowaniu, w zakresie udzielanych przez tę osobę świadczeń zdrowotnych oraz zgodnie z posiadanymi przez nią uprawnieniami oraz prawo do uzyskania od pielęgniarki, położnej przystępnej informacji o pielęgnacji i zabiegach pielęgniarskich (położniczych).
3. Pacjent małoletni, który nie ukończył 16 lat, ma prawo do uzyskania od osoby wykonującej zawód medyczny informacji, o której mowa w pkt. 2, w zakresie i formie potrzebnej do prawidłowego przebiegu procesu diagnostycznego lub terapeutycznego.
4. Pacjent lub jego ustawowy przedstawiciel mają prawo do wyrażenia zgody na udzielenie informacji wymienionych w pkt. 2 innym osobom (wymagana pisemna zgoda Pacjenta).
5. Jeśli Pacjent powinien częściowo lub w całości pokryć koszty danego świadczenia, osoba wykonująca zawód medyczny powinna to wyraźnie zaznaczyć.
6. Po uzyskaniu informacji o swoim stanie zdrowia, Pacjent może przedstawić osobie wykonującej zawód medyczny swoje zdanie na ten temat.
7. Jeżeli Pacjent ma powody sądzić, że nie przekazano Mu wszystkich informacji o Jego stanie zdrowia i o niepomyślnym rokowaniu, Pacjent ma prawo żądać, aby udzielono Mu informacji w pełnym zakresie.
8. Pacjent ma prawo pytać o wszystko, co Go niepokoi oraz do momentu, aż przekazywana informacja będzie dla Niego zrozumiała.
9. Jeżeli Pacjent nie chce być informowany o swoim stanie zdrowia, ma prawo zrezygnować z tych informacji, ze wskazaniem, czy rezygnuje ze wszystkich informacji, czy tylko z niektórych.
10. Lekarz może nie podjąć lub odstąpić od leczenia, o ile nie zachodzi przypadek niecierpiący zwłoki, a brak udzielenia pomocy medycznej nie stanowi dla Pacjenta niebezpieczeństwa utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała, ciężkiego rozstroju zdrowia oraz innego przypadku uzasadniającego podjecie bezzwłocznych działań.
11. Odstąpienie od leczenia nie może być dla Pacjenta zaskoczeniem. Pacjent powinien zostać poinformowany o tym odpowiednio wcześniej.
12. Pacjent ma prawo uzyskać informację i wskazanie, u jakiego innego lekarza lub w jakim innym szpitalu czy przychodni ma realną możliwość kontynuowania leczenia.
13. Pacjent decyduje, komu i jakie informacje o Jego zdrowiu mogą być przekazywane. Pacjent może wyrazić zgodę na udzielanie tych informacji innym osobom (rodzinie, znajomym, mediom), może również nie upoważnić do tego nikogo.
14. Pacjent ma prawo zobowiązać podmiot wykonujący działalność leczniczą do poinformowania osób bliskich lub wskazanych instytucji o śmierci lub zagrożeniu Swojego życia. Pacjent może udzielić takiego upoważnienia już  w chwili przyjęcia do hospitalizacji lub w jej trakcie.
15. Podmiot, o którym mowa powyżej, ma obowiązek wypełnić życzenie Pacjenta niezwłocznie i skutecznie.
16. Upoważnienie, o którym mowa powyżej, powinno mieć formę pisemną.
IV. Prawo do wyrażenia zgody na udzielenie świadczeń zdrowotnych
1. Pacjent, w tym małoletni, który ukończył 16 lat, ma prawo do wyrażenia zgody na przeprowadzenie badania  lub udzielenie określonych świadczeń zdrowotnych lub odmowy takiej zgody, po uzyskaniu informacji w zakresie określonym w dziale III. prawo do wyrażenia takiej zgody ma także przedstawiciel ustawowy Pacjenta małoletniego, całkowicie ubezwłasnowolnionego lub niezdolnego do świadomego wyrażenia zgody. W przypadku braku przedstawiciela ustawowego prawo to, w odniesieniu do badania, może wykonać opiekun faktyczny.
2. Pacjent małoletni, który ukończył 16 lat, osoba ubezwłasnowolniona albo pacjent chory psychicznie lub upośledzony umysłowo, lecz dysponujący dostatecznym rozeznaniem, ma prawo do wyrażenia sprzeciwu co do udzielenia świadczenia zdrowotnego, pomimo zgody przedstawiciela ustawowego lub opiekuna faktycznego. W takim przypadku wymagane jest zezwolenie sądu opiekuńczego.
3. Zgoda oraz sprzeciw, o których mowa w pkt.1-2, mogą być wyrażone ustnie albo przez takie zachowanie się osób wymienionych w tych przepisach, które w sposób niebudzący wątpliwości wskazuje na wolę poddania się czynnościom proponowanym przez osobę wykonującą zawód medyczny albo brak takiej woli.
4. Pisemna zgoda jest wymagana w przypadku zabiegu operacyjnego albo zastosowania metody leczenia lub diagnostyki stwarzających podwyższone ryzyko mające wpływ na stan zdrowia lub na życie Pacjenta.
5. Pacjent zawsze może nie zgodzić się na dane świadczenie zdrowotne lub zażądać zaprzestania jego udzielania.
6. Bez zgody Pacjenta może być przeprowadzone badanie  lub udzielone świadczenie zdrowotne, tylko w przypadku wystąpienia stanu zagrażającego utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia.
V. Prawo do leczenia bólu
1. Pacjent ma prawo do leczenia bólu.
2. Osoby udzielające świadczeń zdrowotnych są zobowiązane podejmować działania polegające na określeniu stopnia natężenia bólu, leczeniu bólu oraz monitorowaniu skuteczności tego leczenia.
VI. Prawo do zgłaszania działań niepożądanych produktów leczniczych
Pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy, lub opiekun faktyczny ma prawo zgłaszania osobom wykonującym zawód medyczny, Prezesowi Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych lub podmiotowi odpowiedzialnemu za wprowadzenie produktu leczniczego do obrotu działania niepożądanego produktu leczniczego zgodnie z obowiązującą Ustawą - Prawo farmaceutyczne (www.działanianiepozadane.urpl.gov.pl).

VII. Prawo do zachowania tajemnicy informacji na temat Pacjenta
1. Pacjent ma prawo do ochrony danych i utrzymania w tajemnicy informacji na Swój temat uzyskanych, przez osoby wykonujące zawód medyczny, w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych (w tym studentów uczelni medycznych uczestniczących przy udzielaniu tych świadczeń).
2. Realizacja prawa, o którym mowa w pkt.1, obejmuje wszelkie informacje dotyczące stanu zdrowia, rozpoznania i przebiegu leczenia, jak również życia prywatnego, rodzinnego i zawodowego.
3. Informacje te muszą być traktowane, jako poufne i nie mogą być ujawniane osobom nieupoważnionym również po śmierci Pacjenta.
4. Osoby wykonujące zawód medyczny są zobowiązane do ujawnienia informacji, gdy tajemnica lekarska może powodować niebezpieczeństwo dla zdrowia i życia Pacjenta i innych osób.
VIII. Prawo do poszanowania godności i intymności
1. Pacjent ma prawo do poszanowania godności i intymności podczas otrzymywania świadczeń zdrowotnych. W związku z tym w trakcie udzielania pomocy medycznej powinny być obecne tylko te osoby, które są niezbędne ze względu na rodzaj świadczenia.
2. Osoby wykonujące zawód medyczny, inne niż udzielające świadczeń zdrowotnych (w tym studentów uczelni medycznych), uczestniczą przy udzielaniu tych świadczeń tylko wtedy, gdy jest to niezbędne ze względu na rodzaj świadczenia lub wykonywanie czynności kontrolnych na podstawie przepisów o działalności leczniczej. Uczestnictwo, a także obecność innych osób wymaga zgody Pacjenta, a w przypadku Pacjenta małoletniego, całkowicie ubezwłasnowolnionego lub niezdolnego do świadomego wyrażenia zgody, jego przedstawiciela ustawowego, i osoby wykonującej zawód medyczny, udzielającej świadczenia zdrowotnego, z zachowaniem w tajemnicy informacji o Pacjencie.
3. Pacjent ma prawo przygotować się do badania lub zabiegu w osobnym, osłoniętym miejscu, tak aby nie można było Go ujrzeć lub podsłuchać.
4. Pacjent unieruchomiony w łóżku lub obłożnie chory i przebywający w sali wieloosobowej, ma prawo oczekiwać, że badanie lub zabieg będą przeprowadzone z poszanowaniem intymności i godności, za parawanem lub zasłonką.
5. Osoba wykonująca zawód medyczny nie powinna omawiać choroby Pacjenta i zadawać Mu intymnych pytań w obecności innych pacjentów.
6. Jeżeli Pacjent znajduje się w stanie terminalnym, ma On prawo do świadczeń zdrowotnych zapewniających łagodzenie bólu i zminimalizowanie cierpienia innego typu.
7. Przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych może być obecna osoba bliska Pacjentowi.
8. Rodzic ma prawo być obecny przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych Swojego dziecka.
9. Osoba wykonująca zawód medyczny ma prawo nie zgodzić się na obecność osoby bliskiej jedynie, gdy istnieje prawdopodobieństwo wystąpienia zagrożenia epidemicznego lub ze względu na bezpieczeństwo zdrowotne Pacjenta. Odmowę, o której mowa powyżej, odnotowuje się w dokumentacji medycznej.
10. Prawo do poszanowania godności obejmuje także prawo do umierania w spokoju i godności.
IX. Prawo do dostępu do dokumentacji medycznej dotyczącej stanu zdrowia Pacjenta oraz udzielonych Mu świadczeń zdrowotnych
1. Podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych ma obowiązek udostępnić Pacjentowi jego dokumentację medyczną, a także Jego przedstawicielowi ustawowemu lub osobie upoważnionej przez Pacjenta.
2. W przypadku śmierci Pacjenta prawo wgląd w Jego dokumentację medyczną ma osoba, którą Pacjent upoważnił za życia lub osoba, która w chwili zgonu Pacjenta była jego przedstawicielem ustawowym.
3. Wymagana jest forma pisemna upoważnienia, o którym mowa powyżej.
4. Dokumentacja medyczna może być udostępniona do wglądu (bezpłatnie, w siedzibie podmiotu, w którym Pacjent jest lub był leczony z zapewnieniem możliwości sporządzenia notatek lub zdjęć) lub poprzez sporządzenie jej wyciągów, kopii, odpisów (za opłatą).
5. Po zakończonym leczeniu szpitalnym Pacjent powinien otrzymać kartę informacyjną dotyczącą rozpoznania choroby, wyników badań, zastosowanego leczenia, terminów wykonanych zabiegów, dalszych wskazań, czasu zwolnienia od pracy, adnotacji o zapisanych lekach oraz terminach planowanych konsultacji.
6. Podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych przechowuje dokumentację medyczną przez 20 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym dokonano ostatniego wpisu. Wyjątki od tego okresu określa Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.
7. Po upływie wymaganych okresów przechowywania dokumentacji medycznej Spółka niszczy dokumentację medyczną w sposób uniemożliwiający identyfikację pacjenta, którego dotyczyła. Dokumentacja medyczna przeznaczona do zniszczenia może być wydana pacjentowi, jego przedstawicielowi ustawowemu lub osobie upoważnionej przez pacjenta.
X. Prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego Pacjenta
1. W trakcie pobytu Pacjenta w Szpitalu ma On prawo do kontaktu osobistego, telefonicznego lub korespondencyjnego z innymi osobami. Pacjentowi przysługuje również prawo do odmowy takiego kontaktu.
2. Podmiot leczniczy nie może w żaden sposób utrudniać Pacjentowi takiego kontaktu i jednocześnie powinien określić czas i miejsce spotkań oraz możliwość kontaktu telefonicznego czy listowego.
3. Pacjent ma prawo do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej ze strony osób wskazanych przez Pacjenta. Dodatkowa opieka pielęgnacyjna polega również na sprawowaniu opieki nad pacjentką w okresie ciąży, porodu i połogu.
4. Jeśli Pacjent skorzysta z tego prawa, personel medyczny nie może wyręczać się rodziną czy bliskimi osobami w opiece nad chorym, nadal ma obowiązek nadzoru nad prawidłową opieką nad Pacjentem i troski o Niego. Pożądanym jest wcześniejsze ustalenie, jaką opiekę pielęgnacyjną będzie wykonywała osoba wskazana przez Pacjenta, a jaką personel medyczny.
5. Ewentualne koszty wynikające z korzystania z prawa do kontaktu osobistego, telefonicznego lub korespondencyjnego oraz do dodatkowej opieki ponoszone są przez Pacjenta.
6. Informacja o wysokości opłat oraz sposobie jej ustalania jest jawna i musi być udostępniona w podmiocie udzielającym świadczeń medycznych Pacjentowi.
7. Korzystanie z prawa Pacjenta do kontaktu osobistego, telefonicznego lub korespondencyjnego może być ograniczone ze względu na możliwości organizacyjne podmiotu leczniczego.
XI. Prawo do opieki duszpasterskiej
1. Pacjent przebywający w Szpitalu ma prawo do opieki duszpasterskiej.
2. Jeśli stan zdrowia Pacjenta się pogarsza lub Jego życie jest zagrożone ma On prawo do kontaktu z duchownym Jego wyznania.
3. Koszty związane z realizacją tego prawa ponosi „MCZ” S.A.
XII. Prawo do zgłoszenia sprzeciwu wobec opinii albo orzeczenia lekarza
1. Pacjent ma prawo (lub w Jego imieniu przedstawiciel ustawowy) wnieść sprzeciw wobec opinii albo orzeczenia, które wydaje lekarz o stanie zdrowia Pacjenta, jeśli opinia albo orzeczenie ma wpływ na Jego prawa lub obowiązki wynikające z przepisów prawa.
2. Sprzeciw wymaga uzasadnienia, w tym wskazania odpowiedniego przepisu, z którego wynikają prawa lub obowiązki. Wnosi się go do Komisji Lekarskiej działającej przy Rzeczniku Praw Pacjenta, za pośrednictwem Rzecznika Praw Pacjenta, w terminie 30 dni od wydania opinii albo orzeczenia. Informacje w przedmiotowym zakresie podane są na stronie internetowej Rzecznika Praw Pacjenta: www.bpp.gov.pl.
3. Komisja Lekarska na podstawie dokumentacji medycznej oraz, w miarę potrzeby, po zbadaniu Pacjenta, wydaje orzeczenie niezwłocznie, nie później niż w terminie 30 dni od wniesienia sprzeciwu. Od rozstrzygnięcia Komisji Lekarskiej nie przysługuje odwołanie.
XIII. Prawo do przechowywania rzeczy wartościowych w depozycie
Pacjent przebywający w Szpitalu ma prawo do przechowywania rzeczy wartościowych w depozycie. Koszty realizacji tego prawa ponosi „MCZ” S.A.
XIV. Prawo do dochodzenia swoich praw
1. Gdy prawa Pacjenta zostały naruszone, może On zwrócić się do:
a) Rzecznika Praw Pacjenta;
b) Kierownika podmiotu leczniczego;
c) Oddziałów Wojewódzkich Narodowego Funduszu Zdrowia;
d) samorządów zawodów medycznych:
e) Okręgowej Izby Lekarskiej,
f) Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych,
g) Okręgowej Izby Aptekarskiej,
h) Krajowej Izby Diagnostów Laboratoryjnych;
i) sądu powszechnego (cywilnego) w celu wynagrodzenia poniesionej szkody i zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, jak również do zakładu ubezpieczeń, z którym dana placówka lub osoba udzielająca świadczenia zdrowotnego ma podpisaną umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej.
2. Po wyczerpaniu postępowania przed polskimi organami wymiaru sprawiedliwości Pacjent może wnieść skargę do Komitetu Praw Człowieka działającego we współpracy z ONZ lub Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.
XV.  Uprawnienia szczególne
Szczególne uprawnienia do korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz dodatkowe uprawnienia dla określonych grup pacjentów w „MCZ” S.A. uregulowane zostały stosownymi aktami normatywnymi wewnątrzzakładowymi.

Pliki do pobrania:

• WYKAZ DODATKOWYCH UPRAWNIEŃ DLA OKREŚLONYCH GRUP PACJENTÓW KORZYSTAJĄCYCH ZE ŚWIADCZEŃ ZDROWOTNYCH W "MCZ" S.A. - POBIERZ - PDF
• WYKAZ OSÓB MAJĄCYCH PRAWO DOKORZYSTANIA Z POZA KOLEJNOŚCIĄ ZE ŚWIADCZEŃ Z OPIEKI ZDROWOTNEJ W MCZ.PL - POBIERZ - PDF